Na današnji dan 1. siječnja 1997. u 52. godini preminuo je Townes Van Zandt.
Townes Van Zand nikada nije bio medijski razvikana zvijezda premda je – kao izniman izvođač, gitarist i nadahnuti autor – uživao potporu kritike. Sklon samoizolaciji i margini, Van Zandt je veći dio osamdesetih i devedesete proveo u svojoj kolibi u Tennesseeju, a bohemski, osamljenički život alkoholičara sklonog samodestrukciji prekidali su samo sporadični nastupi u povodu izlaska albuma. Ne čudi stoga da su njegove uspješnice poput »Pancho and Lefty« ili »If I Needed You« poznatije iz druge ruke, kao coveri koje su snimili utjecajni country-izvođači poput Merla Haggarda, Emmylou Harris, Doca Watsona, Stevea Younga, Dona Gibsona, Dona Williamsa i, dakako, Willieja Nelsona… Među Van Zandtovim štovateljima bili su i mnogi mlađi glazbenici poput Stevea Earlea , Nanci Griffith, Go-Betweensa, Tindersticksa ili Cowboy Junkiesa, s kojima je – uzgred rečeno – Van Zandt na početku devedesetih imao zajedničku turneju.
Album prvijenac »For The Sake Of The Song« Van Zandt je 1968. snimio u Nashvilleu u produckiji Jacka Clementa iako je ime stvorio na alternativnoj sceni Houstona. Ključne skladbe albuma odrađenog akustičnim glazbalima – za razliku od većine albuma iz sedamdesetih – s udaraljkama i bubnjem, naslovna je tema s utjecajima tex-mexa, a koju je Van Zandt kasnije ponovno snimio u nekoliko različitih verzija te »Tecumseh Valley«. »Our Mother The Mountain« iz 1969. album je pune autorske i izvođačke zrelosti kojoj su dokaz skladbe poput melankolične »Kathleen« s iznimnom atmosferom postignutom spajanjem akustične gitare i gudača, folk teme »St John The Gambler«, dylanovske »She Came And She Touch Me« i autobiografske »Why She’s Acting This Way« – koja govori o alkoholičaru kojeg napušta supruga.
»Townes Van Zandt« iz 1970. također je sniman u Nashvilleu, a Van Zandt je ponovno snimio tri skladbe s prvijenca: naslovnu temu, »Waiting Around To Die« i »I’ll Be Here In The Morning«. Album je, kao i prethodnici, snimljen s minimalističkim instrumentarijem, diskretnim violinama i flautama te s prigušenom pratnjom koja naglašava delikatnu Townesovu finger-picking gitarsku maniru. »Delta Momma Blues« iz 1971., unatoč imenu, nije donio pomak u pravcu bluesa. Štoviše, dominantne su country folk stilizacije, bilo da je riječ o dylanovskim utjecajima u »Turnstyled, Junkpiled« ili, pak, baladama »Only Him Or Me«, »Tower Song« i »Rake«. Iste godine izlazi i »High, Low And In-Between« odsviran s »rokerskim« nabojem, kao u skladbi »Standin’«, uz posezanja za bluegrassom i hillbillyjem u temama poput »Blue Ridge Mountains«, ali i u maniri Johnnyja Casha u »Mr Mudd And Mr Gold«.
»The Late Great Townes Van Zandt« (1973.) donio je još jednu ponovljenu snimku s prvijenca – »Sad Cinderella« – i niz iznimnih country tema: »Pancho and Lefty« kao jednu od pjesama koje su Townesa proslavile kao skladatelja i »If I Needed You« – remek-djelo koje su snimili mnogi, pa i Emmylou Harris. Na albumu su bila i tri nadahnuta covera, a među njima i iznimna verzija »Honky Tonkin’» Van Zandtovog uzora Hanka Williamsa.
»Live At The Old Quarter, Houston, Texas« izniman je koncertni album sniman 1973., no objavljen tek četiri godine kasnije. Devet godina nakon solidnog »Flying Shoes« iz 1978., izlazi »At My Window« snimljen u Nashvilleu u produkciji Jacka Clementa – producenta prvijenca. Riječ je o prvom studijskom projektu nakon duge apstinencije i samotnjačke izolacije Van Zandta, odnosno albumu novog početka na etiketi Sugar Hill Records.
Među skladbama potpuno ujednačene kvalitete našle su se i vrhunske teme »For The Sake Of The Song«, »Snowin’ On Baton«, »Still Looking For You« i »Blue Wind Blew«. »Pancho & Lefty (Live & Obscure)« koncertni je zapis iz Nashvillea 1985., a izborom materijala svojevrsni je best of album. Dvije godine kasnije izlazi »Rain On A Conga Drum« snimljen uživo u Berlinu, a 1994. koncertni album covera »Roadsongs«. »No Deeper Blue« iz 1995. donio je prve nove studijske snimke nakon sedmogodišnje pauze, no bio je to posljednji Van Zandtov album objavljen tijekom života. Preminuo je na samu Novu godinu 1997. Posthumno su objavljeni albumi poput »The Highway Kind« (1997.), koncertni »Abnormal« (1998.), »A Far Cry From Dead« (1999.) album kolaboracija s Emmylou Harris, Williejem Nelsonom, Merleom Haggardom… »Texas Rain« (2001.), »Live At McCabe’s« (2001.) te četverotomni box »Texas Trubadour« (2002.) i »In The Beginning« (2003.).
